De taak van een wondverpleegkundige omschrijven is niet evident. Te vaak wordt er gedacht dat elke verpleegkundige in zijn/haar opleiding alles al heeft geleerd over wondzorg en celfysiologie, en dat wondzorg heel eenvoudig is. Verpleegkundigen denken dit ook vaak zelf ook. Een bredere kijk is echter nodig, een holistische en interdisciplinaire aanpak blijkt noodzakelijk. Om diabetes voet wonden te behandelen moet de wondverpleegkundige in staat zijn om een economische analyse te maken, om te streven naar een primaire heling en zelfs naar een heling met amputaties, indien nodig. Bij de patiënt gaat de wondverpleegkundige ontdekken dat hij over diabetes voetwonden geen of weinig kennis heeft, dat hij geen echt zicht heeft op sociale en economische invloeden, dat hij een wonde gaat ontkennen, en dat hij sterke negatieve gevoelens overhoudt (angst, schuld, schrik, depressie,…) aan zijn wonde. Het is ontzettend belangrijk om een degelijke therapietrouw te bekomen dat de patiënt in zijn ‘wonde’ verhaal een centrale rol speelt. Bij de verpleegkundige gaat de wondverpleegkundige ontdekken dat te weinig technische kennis heerst, en dieper inzicht ontbreekt naar diabetes problematiek toe. Het door snel optreden redden van een lidmaat wordt vaak niet gezien als hoogdringend. Een holistische kijk naar de patiënt ontbreekt soms. Door een multi- en interdisciplinaire benadering gaat men deze kennis en kunde kunnen bundelen. Het beroep van verpleegkundige wondzorgspecialist vereist een specifieke deskundigheid om kwalitatief goede wondzorg te leveren. Om deze zorg te kunnen waarborgen is het noodzakelijk dat er functie-eisen omschreven worden. Tevens vereisen de huidige ontwikkelingen een duidelijke positiebepaling van de verpleegkundige wondzorgspecialisten (2 jarige opleiding) en de referentie wondzorg verpleegkundigen (5 daagse opleiding).
Opleiding, werkervaring en nascholing
Een opleiding als gediplomeerde of gebrevetteerde verpleegkundige doorlopen hebben en een post hogeschool opleiding tot verpleegkundige gespecialiseerd in de stoma, wondheling en weefselbeheer volgen. Hogescholen waar de opleiding momenteel kan gevolgd worden: · UZA / WCS, Antwerpen · Artevelde Hogeschool / UZ / Eduwound, Gent · Katho / CNC, Roeselare Om kwalitatief goede diabeteswondzorg te leveren is het belangrijk om in de praktijk een vast aantal uren werkzaam te zijn. Deskundigheidsbevordering, kwaliteitsbewaking, kwaliteitsbevordering en consulentenschap moeten deel uitmaken van nascholingen. Het op peil houden van praktische vaardigheden en kennis is erg belangrijk. De verpleegkundige wondzorgspecialisten willen hierdoor de kwaliteit van diabetes en andere wondzorg kunnen blijven garanderen door hun kennis en deskundigheid te vergroten door het lezen van vakliteratuur, door deelname aan symposia,workshops en bijscholingen.
Specifieke kenmerken van de verpleegkundige wondzorgspecialist
Methodische uitoefening van het beroep door het verzamelen en interpreteren van verpleegkundige en relevante medische gegevens.
De verpleegkundige wondzorgspecialist analyseert de vastgelegde gegevens om te komen tot verpleegkundige diagnoses. Daarbij richt deze zich op het voorkomen van acute en chronische complicaties als gevolg van de neuropathie, en heeft hij/zij inzicht in de effecten van de langdurige zorgverlening met het oog op preventie van recidieven.
De verpleegkundige wondzorgexpert plant de verpleegkundige en de medisch gerelateerde zorg in samenwerking en in overleg met de patiënt en de overige disciplines. De verpleegkundige wondzorgspecialist dient hiervoor te beschikken over relevante kennis van nieuwe behandelmethoden en technieken, en het gebruik en de verstrekking van materialen en hulpmiddelen, in overeenstemming met de Europese wetgeving aangaande wondzorg.
De verpleegkundige wondzorgexpert verleent belevingsgerichte zorg aan mensen met diabetes en bevordert het zelfmanagement. De verpleegkundige wondzorgexpert verleent professionele wondzorgeducatie aan mensen met diabetes en hun omgeving. De verpleegkundige wondzorgspecialist is verantwoordelijk voor de organisatie, ontwikkeling en uitvoering van de presentatie van voorlichtings-programma’s, groeps- en individuele educatieprogramma’s. Dit vraagt aan de verpleegkundige wondzorgspecialist kennis en inzicht in didactische vaardigheden en presentatietechnieken.
De verpleegkundige wondzorgspecialist coördineert de zorg ten behoeve van de patiënt met een diabeteswonde. Daarbij levert hij/zij een pro-actieve bijdrage aan een multi/interdisciplinair team. Hij/zij verwijst de patiënt door naar relevante zorgverleners.
De verpleegkundige wondzorgspecialist levert een belangrijke bijdrage aan integrale kwaliteitszorg door het signaleren van tekortkomingen in de kwaliteit van zorg en een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van zorgarrangementen.. Daarnaast werkt hij/zij mee aan de ontwikkeling van evidenced based practice protocollen, richtlijnen en de implementatie daarvan op de werkvloer.
De verpleegkundige wondzorgspecialist richt zich op deskundigheidsbevordering door het inter-vizieren van collega verpleegkundigen, stagebegeleiding en het verspreiden en overdragen van kennis en vaardigheden van het betreffende deskundigheidsgebied. Dit door middel van het organiseren van bij- en nascholingsprogramma’s, individuele overdracht, klinische lessen en teamgerichte overdracht. Hij/zij treedt op als consulent waarbij hij/zij consulten verleent aan verpleegkundigen, medici en paramedici.
Activiteiten van de verpleegkundige wondzorgspecialist Om alle bij het beroep betrokkenen een inzicht te laten krijgen volgt hieronder een korte beschrijving van de activiteiten van een verpleegkundige wondzorgexpert/specialist, waarbij de nadruk ligt op de belangrijkste punten van dit vak uitgedrukt in vijf rollen. Deze rollen van expert, (preventie) educator, consulent, innovator en ondernemer moeten doorheen zijn/haar functie duidelijk zijn.
Diégo Backaert |
De wondzorgspecialist |
ENKEL OP AFSPRAAK: 0475/44.08.06. Consultaties ook op: Hammersweg 10 te 9420 Erpe diego@wondzorgadvies.be |